Verzakking

Tijdens het onderzoek is vast komen te staan dat u een zogenaamde verzakking of ’prolaps’ heeft. Uw arts zal u het nodige vertellen over wat dat precies is en wat de gevolgen ervan zijn. Onderstaand  kunt u dat nog eens rustig nalezen. Heeft u na het lezen hiervan nog vragen, bespreek ze dan de volgende keer met uw arts of behandelend bekkenfysiotherapeut.

Verzakking

Hoe ziet het vrouwelijk bekken er uit?

Het bekken van de vrouw vormt een holte waarin drie organen liggen die elk een uitgang naar buiten hebben: de blaas, de baarmoeder en de endeldarm. De bodem vanhet bekken wordt gevormd door een grote spier, die als een brede band van voor naarachter loopt, de bekkenbodemspier. Deze vormt een stevige steun voor de bekkenorganen, die verder door elastische banden en steunweefsels op hun plaats worden gehouden. In de bekkenbodem zitten drie openingen die door een goed aangespannen spier afgesloten blijven: een voor de urineleider, een voor de vagina en een voor de anus (de uitgang van de endeldarm).

Hoe kunnen de organen verzakken?

Wanneer de spieren en steunweefsels worden beschadigd of verslappen worden de organen onvoldoende gesteund en zakken geleidelijk naar beneden. Soms sluiten deopeningen niet meer af met alle gevolgen van dien. Sommige vrouwen hebben van nature zwakkere spieren maar meestal is de beschadiging of verslapping een gevolgvan zware of snel op elkaar volgende bevallingen, waarbij de steunweefsels erg uitrekken en zelfs kunnen inscheuren. Ook het proces van ouder worden maakt dat de elasticiteit en spierkracht van de steunweefsels afneemt. De verminderde aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen tijdens de overgang kan hierbij ook een rol spelen: dit heeft tot gevolg dat de weefsels in die omgeving wat dunner en zwakker worden. Een paar andere factoren waardoor de steunweefsels overmatig belast kunnen worden zijnbijvoorbeeld een veel te hoog lichaamsgewicht, de gewoonte hevig te persen bij destoelgang, de adem in te houden bij zware lichamelijke arbeid zoals bijvoorbeeld tillen of chronische hevige hoestaanvallen.

Soorten verzakkingen:

Er zijn verschillende soorten en gradaties van verzakkingen. In sommige gevallen is er een orgaan gedeeltelijk verzakt, in ernstiger gevallen zakken meerdere organen door de zwakke plekken in het steunweefsel heen en drukken dan op de vagina. Zo kunnen de endeldarm, de blaas, de urineleider en de baarmoeder ieder afzonderlijk of in combinatie met elkaar verzakken.

Wat voelt men bij een verzakking?

De verschijnselen die zich bij een verzakking voordoen kunnen heel verschillend zijn, afhankelijk van het orgaan en de mate waarin het verzakt is. Meestal ervaart men eenzwaar en drukkend gevoel in de onderbuik of tussen de benen na lang staan. Ook komt vermoeidheid voor en een zeurende pijn laag in de rug. Men heeft soms ook het gevoel ’dat er van onderen iets uithangt’.

Verzakking van de endeldarm

Het belangrijkst gevolg en tegelijkertijd de oorzaak van een verzakte endeldarm is verstopping. De darmwand vormt een uitstulping in de vagina die te voelen is bij inwendig onderzoek. Hierin verzamelt zich telkens de ontlasting die daar verhardt en verstopping veroorzaakt. Soms voelt men tijdens het persen deze uitstulping via de schede naar buiten komen.

Verzakking van urineleider en blaas

Wanneer de omgeving van de blaas niet meer voldoende wordt gesteund, verzakt meestal eerst de urineleider. Normaal staan de urineleider en de blaas in een bepaalde hoek ten opzichte van elkaar. Juist omdat deze hoek van belang is voor het kunnen ophouden van de urine, is een van de eerste klachten ongewild urineverlies. Dat gebeurt vooral tijdens inspanning, bukken of tillen, maar ook bij niezen, hoesten of lachen. Soms verzakt de blaas dermate dat hij een uitstulping vormt, die te zien en te voelen is vlakbij de vaginaopening. De blaas kan dan niet meer helemaal geleegd worden. Het beetje urine dat steeds achter blijft in de blaas vormt een voedingsbodem voor bacteriën, zodat een blaasontsteking vaak het gevolg is. Bovendien houdt men steeds het gevoel dat men nodig moet plassen, vooral tegen bedtijd kan dat erg lastig zijn.

Verzakking van de baarmoeder

De steunweefsels en banden waarmee de baarmoeder normaal op zijn plaats gehouden wordt, kunnen zo uitrekken dat de baarmoeder geleidelijk in de vagina zakt. In ernstigere gevallen kan de baarmoederhals zelfs uit de vagina steken, maar gelukkig wordt er tegenwoordig meestal ingegrepen voor het zover kan komen. Maar ook in lichte gevallen kan deze aandoening last veroorzaken bij geslachtsgemeenschap. Debaarmoederhals vormt dan een belemmering, zodat de penis niet ver genoeg meer naar binnen kan.

 Adviezen tijdens dagelijks functioneren

  • Goede toilethouding en toiletgedrag.
  • Verzakking blaas: zit op het toilet met een holle rug, kantel het bekken enkele malen voor- en achterover om de blaas goed leeg te plassen en probeer niet te persen tijdens het plassen.
  • Verzakking endeldarm: zit tijdens het poepen op het toilet met een bolle rug, eventueel met hand de kringspier ondersteunen vanaf de ingang van de vagina. Probeer niet te persen tijdens het poepen. Probeer de ontlasting zo soepel mogelijk te houden door voldoende te drinken (minimaal 1,5 liter per dag) en voldoende vezels binnen te krijgen. Om na te gaan of u voldoende vezels binnen krijgt, kunt u een test doen op www.vezeltest.nl.
  • Niet te lang staan en zeker niet wijdbeens staan.
  • ’smal’ zitten, ’smal’ staan en ‘smal’ lopen.
  • Wanneer u het gevoel van uitzakken hebt, moe bent of pijn krijgt kunt u het volgende doen om het orgaan weer zijn goede positie te laten innemen:
  • even gaan liggen op uw rug, met een kussentje onder het bekken ter hoogte van het stuitje.
  • op de ellebogen en knieën op de grond steunen.
  • Zo min mogelijk tillen. Indien dit niet vermeden kan worden, dan tillen met aanspanning van de bekkenbodem en tijdens een uitademing.
  • Bij hoesten en/of niezen de bekkenbodem aanspannen .
  • Sporten: veelvuldig springen vermijden. Bij toename klachten stoppen.
  • Als u van de bekkenfysiotherapeut oefeningen hebt opgekregen om de bekkenbodem goed te laten functioneren is het verstandig deze huiswerkoefeningen regelmatig te doen en blijven doen.

Afspraak maken